مکانیزم آسانسور و نحوه فعالیت این وسیله پیچیده نیست. هر چند که شاید آسانسور از صدها قطعه کوچک و بزرگ تشکیل شده باشد اما به طور کلی پروسه فعالیت این وسیله را می توان به شکلی ساده تفسیر نمود.

حدود 200 سال پیش با تولید متریالی به نام فولاد، شاهد پیشرفت شگرف صنعت ساختمان سازی بودیم، چرا که با وجود این فلز امکان ایجاد ساختمان هایی با ارتفاع زیاد با اسکلت بندی فلزی ممکن شد. امروزه نیز شاهد ایجاد برج‌ ها و آسمان خراش هایی با طبقات بسیار زیاد هستیم، حال تصور کنید اگر آسانسور وجود نداشت امکان استفاده از چنین برج هایی نیز عملاً غیر ممکن بود. پس حضور تجهیزاتی مثل آسانسور و یا بالابرها جزء لاینفک زندگی های امروزی محسوب می شوند.

در این مقاله قرار است با مکانیزم و قطعات آسانسور درگیر در فعالسازی و چگونگی ایجاد ایمنی این سیستم ها آشنا شویم.

چگونگی فعالیت و مکانیزم آسانسور

آسانسورها در واقع از یک اتاقک اصلی تشکیل شده اند. این اتاقک توسط کابل هایی مخصوص و هدفمند به یک سیستم بالابر اتصال یافته اند و برقراری ارتباط بین اجزای آنها توسط جعبه فرمان صورت می پذیرد.

البته آسانسور های تولید شده جدید که در ساختمان های مدرن استفاده می شوند و یا آسانسور هایی که به شکلی خاص برای انجام فعالیتی ویژه طراحی شده اند واجد سیستم های عملکردی پیچیده تری هستند چرا که می بایست قادر به حمل کابین به شکلی ایمن باشند. فرقی هم ندارد که آسانسور به جهت استفاده باری و یا مسافر طراحی شده باشد، در هر صورت جابجایی اتاقک می بایست به شیوه ای کاملاً مطمئن و بدون ایجاد کوچکترین مشکلی انجام گیرد. 

اگر بخواهیم به طور کلی آسانسورهایی که امروزه بیشتر کاربرد دارند را بررسی کنیم می توانیم آسانسورهای هیدرولیک و آسانسورهای طنابی (کششی) را نام ببریم. مکانیزم عمل و تجهیزات درگیر در این آسانسورها به شرح زیر می باشد :

آسانسورهای هیدرولیک

مکانیزم و عملکرد آسانسور هیدرولیک

مکانیزم آسانسورهای هیدرولیکی بدین شکل است که جابجایی کابین به واسطه فشار از سوی پمپ های تعبیه شده انجام می‌گیرد. این سیستم ها از سه قسمت اصلی ایجاد شده اند که شامل قطعات آسانسور هیدرولیک زیر می شود :

• منبع روغن
• پمپ اصلی که به واسطه موتور ‌برقی فعالیت دارد
• دریچه قرار گرفته بین سیلندر و منبع روغن

روغن هیدرولیک به واسطه پیستون از منبع به سیلندر هدایت می گردد، مادامی که دریچه در سیستم باز باشد روغن به آسانی به نقطه اولیه خود باز می گردد و چنانچه دریچه در حالت بسته قرار گرفته باشد روغن با فشار به سمت سیلندر انتقال می یابد. در حینی که روغن در سیلندر ها  انباشته شود، فشار وارده به پیستون ها انتقال می یابد و در نهایت اتاقک آسانسور به سمت بالا جابجا میشود و سپس زمانی که آسانسور به طبقه انتخابی نزدیک می شود، جعبه فرمان دستوری را به موتور الکتریکی ارسال میکند تا پمپ فعالیت خود را به شکل آهسته متوقف نماید.

چنانچه مسافر طبقه پایین تری را انتخاب کند، و آسانسور به قصد جابجایی به طبقات پایین شروع به فعالیت کند فرمان صادره از جعبه کنترل سبب باز شدن دریچه می‌شود، در این هنگام به علت نیروی جاذبه و سنگینی اتاقک (حاوی مسافر یا بار) پیستون سیلندر واجد روغن، تحت فشار قرار می گیرد تا روغن به محل اولیه ( منبع)  بازگردد و هر زمانی که آسانسور به طبقه مورد نظر ( پایین تر) برسد و در آن طبقه توقف کامل داشته باشد مجدداً سیستم فرمان دستور به بسته شدن دریچه خواهد داد. 

مکانیزم عمل این سیستم آسان است اما در کنار سادگی شامل مزایا و معایبی نیز می شود.

یکی از مزیت‌ های خوب این قبیل سیستم ها این می باشد که  حتی توسط نیروی کم پمپ هم می‌توان قدرت بالایی تولید کرد که سبب جابجایی آسانسور گردد.

اما از معایب این سیستم ها می توان به این موارد اشاره کرد که برای ساختمان هایی با ارتفاع های زیاد ( طبقات بیشتر) مناسب نیستند چرا که در چنین حالت هایی نیاز به پیستون بسیار بلند است. بعلاوه در این سیستم ها امکان ذخیره انرژی پتانسیل نیز وجود ندارد. 

اما در سیستم آسانسور های کششی این مشکل ها رفته شده است که حال به شرح این سیستم خواهیم پرداخت.

مکانیزم و عملکرد آسانسور کششی (کابلی)

همانطور که از اسم این آسانسورها پیداست توسط یک سری طناب کابل مانند فعالیت دارند. این طناب ها از یک سو به دور چرخ قرقره ای که به موتور برقی وصل است تابیده شده اند و از سمت دیگر نیز به یک وزن تعادل اتصال دارند.

مکانیزم آسانسور های طنابی به این شکل است که وقتی قرقره آغاز به فعالیت می‌کند طناب را در یک جهت به دور خود می چرخاند و در این حال آسانسور بالا میرود و زمانی که به جهت عکس بچرخد طناب باز شده و آسانسور به سمت پایین هدایت می شود. در اغلب این آسانسورها سیستم مدیریت، موتور آسانسور و غیره در بالاترین طبقه ساختمان جای می گیرند.

اندازه وزن تعادل چیزی حدود 40 درصد وزن کلی آسانسور می باشد یعنی به عبارتی زمانی که آسانسور به 40 درصد گنجایش خود برسد، آسانسور و وزنه تعادل به شکل برابر و متعادل خواهند رسید، علت چنین حالی در سیستم، ذخیره انرژی است. در چنین مکانیزمی برای انتقال اتاقک، در هر دو سمت طناب، قرقره نیازمند توان پایین تری برای جابجایی آسانسور خواهد بود.

در هر دو سمت اتاقک و وزن ایجاد کننده تعادل، دو رشته ریل دندانه ای تعبیه شده است که علت حضور آنها پیشگیری از حرکت پاندولی کابین یا وزنه تعادل است، به علاوه در مواقع اضطراری به علت وجود این ریل آسانسور، می‌توانند اتاقک یا کابین را به طور کامل متوقف کند و از سقوط کابین پیشگیری خواهد شد.

مکانیزم ایمنی آسانسور

در سیستم آسانسورهای طنابی یا کششی امکان سقوط اتاقک صفر است چرا که در این قبیل آسانسورها، کابل های استفاده شده چندین رشته تابیده شده از جنس فولاد هستند و حتی اگر بنا به هر علتی یکی از طناب ها پاره شود سایر کابل ها فعالیت را بدون نقص ادامه می دهند.

مکانیزم آسانسور های کششی به شکلی است که چنانچه آسانسور به شکل ناگهانی شروع به جابجایی کند مرکز مدیریت مکانیکی در چرخ قرقره به شکل اتوماتیک آسانسور را از حرکت باز میدارد و اگر سرعت حرکت آسانسور از میزان استاندارد و تنظیم شده فراتر رود( در هنگام سقوط) لنگر های تعبیه شده در سیستم مدیریت مکانیکی به علت قابلیت گریز از مرکز، تغییر حالت داده و با درگیر شدن در چرخ دنده ها، سبب متوقف شدن آسانسور می گردند.

برای نصب و راه اندازی و خرید آسانسور دنبال شرکتی با رزومه هستید پس بامشاوران شرکت سیگما آسانبر در تماس باشید.