شرکت آسانسور و پله برقی اوتیس و 9 آسانسور پیشرو آن

برای همه آنهایی که در صنعت آسانسور کار می کنند، شاید هیچ نامی به اندازه اوتیس شناخته شده نباشد. به لطف برخی نوآوری های این شرکت است که ساخت شهرهای ایران امکان پذیر شده است. الیشا اوتیس مخترع، این شرکت را 160 سال پیش بنیان نهاد. این شرکت نوآور و پیشرو نه تنها ساخت آسمان خراش ها را امکان پذیر ساخت، بلکه تسهیلات فراوانی از جمله آسانسورهای پارک خودرو و نخستین آسانسور کامپیوتری را نیز به بازار ارائه کرد. در این نوشته قصد داریم تا مروری بر 9 مورد از بزرگترین اختراعات این شرکت داشته باشیم.

نخستین ترمز ایمنی آسانسور – 1852

نخستین ترمز ایمنی واقعی ( پاراشوت) آسانسور توسط اليشا گراوز اوتیس در سال ۱۸۵۳ به جهانیان معرفی شد. وی در حالی که سوار بر یک آسانسور روباز بود، چند متری از زمین فاصله گرفت و در مقابل تماشاچیانی که نفسها را در سینه حبس کرده بودند، با تبر شروع به قطع کردن سیم بکسل نگهدارنده آسانسور نمود. زمانی که سیم پاره شد، سکوی آسانسور تنها فاصله اندکی را سقوط کرد و سپس به سختی روی ریل های راهنما قفل شد. در این هنگام او تیس کلاه سیلندری بلند خود را مرتب کرد و تماشاچیان حیرت زده او را تشویق کردند.

نخستین آسانسور گویا – 1981

“صبح به خیر، مراقب جلوی پایتان باشید.” آسانسور elevator 401 که در آن زمان جدیدترین مدل اوتیس به شمار می رفت، می توانست به مسافران خوشامد بگوید، مشخص کند که در حال بالارفتن یا پایین آمدن است، و شماره طبقات و هشدارهای ایمنی را اعلام کند. مدل 401 از نوعی ترکیب صوتی کامپیوتری استفاده می کرد که گنجینه واژگان آن 111 لغت داشت.

نخستین آسانسور پارک خودرو – 1963

کسانی که در سال 1963 به تماشای تئاترهای میدان تایمز نیویورک می رفتند، موضوع تازه ای برای صحبت کردن داشتند: توقفگاهی که می توانست تنها با استفاده از یک کارمند. 27 ماشین راطی 10 دقیقه پارک کند یا از پارک در آورد. توقفگاه Speed-Park ظرفیت 270 خودرو را داشت، و کار طاقت فرسای جابجایی خودروها توسط دو آسانسور مخصوص اوتیس انجام می شد.

چاه های عمودی و افقی – 1997

یک دهه قبل، بلندترین ساختمان های دنیا برای بردن مردم به طبقات بالای ساختمان اساسا به چاه های تک آسانسور متکی بودند. اما این فناوری ارتفاع چاه های آسانسور را به 600 متر محدود می ساخت. برای نسل بعدی آسمان خراش ها، سیستم اودیسه اوتیس کابین آسانسور را قادر ساخت تا با استفاده از مجموعه ای از چاه هاهم زمان به صورت عمودی و افقی حرکت کند و به این ترتیب عملا محدودیت ارتفاع را از میان برداشت.

نخستین آسانسور خودکار – 1931

این طرح به روشنی نشان میدهد که آسانسورهای ساختمان Empire State چگونه کنترل می شوند. برای سالیان دراز ، شرکت آسانسور اوتیس مشغول توسعه سیستمی بود که آن را آسانسورهای کنترل سیگنالی می نامید. این ماشین ها در اصل برای سرویس دهی کم سرعت، بدون اپراتور و کاملا ساده در آپارتمانهای مسکونی ساخته شدند. زمانی که ساخت ساختمانهای بلند مرتبه نیاز به آسانسورهای پر سرعت را به وجود آورده لزوم کنترل خودکار به وضوح مشخص شد و توسعه این سیستم ها جهت جدیدی پیدا کرد.

نخستین آسانسور میکرو کامپیوتری – 1980

هنگام ارائه این سیستم شرکت اوتیس اظهار داشت که سیستم های آسانسوری با کنترل کامپیوتر، به واسطه توانایی خود در تنظيم سرعت، موقعیت و جهت حرکت متناسب با جریان ترافیک در ساختمان، باعث کاهش زمان انتظار، زمان جابه جایی و میزان مصرف انرژی خواهند شد. به لطف این سیستم نوآورانه، دیگر نیازی نبود تا آسانسورها از یک کورس از پیش برنامه ریزی شده پیروی کنند.

نخستین آسانسور دو کابین – 1932

نخستین آسانسورها دو کابین (دو قلو) در جدیدترین آسمان خراش شهر نیویورک زمان خود نصب شده بودند. آنها این امکان را فراهم می ساختند تا با استفاده از هشت چاه بتوان کار معمول 14 آسانسور را در ساختمان خدمات شهری نیویورک انجام داد. این ساختمان سومین ساختمان بلند آن زمان بود، و این سیستم باعث صرفه جویی چشمگیری در فضای با ارزش طبقات می شد.

نخستین آسانسور شیشه ای – 1974

برای آنهایی که از فضای بسته داخل آسانسور متنفر بودند، آسانسورهای شیشه ای خبر خوشی بود. این آسانسورها با نصب در برج ها و هتل های سواری همراه با تماشای مناظر را برای کاربران فراهم می ساختند. طراحی های دوقلو مانند آسانسور می توانست دو برابر مسافر را در همان فضای چاه عادی جابه جا کند.

غلاف فرار از آتش – 1978

سیستم غلافی، که اوتیس آنها را در فرانسه و اسپانیا به فروش می رساند، روش های متداول فرار را از چند منظر به چالش می کشیدند. بر خلاف سیستم شوت، این سیستم تنها به ستون باریکی از فضا نیاز داشت و الیاف مصنوعی بدون اصطکاک آن باعث زخمی شدن افراد نمی شد. بچه های کوچک و خردسالان می توانستند در آغوش بزرگسالان استفاده کنند، در حالی که فرد بزرگسال کماکان می توانست با استفاده از زانوان و آرنج خود سرعت سقوط را کنترل نماید.

ترجمه: دکتر محمود حاج زمان

منبع: دنیای آسانسور